Токсикоз деген не?

Токсикоз – жүктіліктің жиі кездесетін көрінісі

Жүкті әйелдердің көпшілігі жүктіліктің алғашқы айларында токсикоз деп аталатын жағдаймен кездеседі. Токсикоз — бұл жүктіліктің алғашқы немесе кейінгі кезеңінде пайда болатын жағдай, оған жүрек айну, құсу, жалпы әлсіздік, тәбеттің төмендеуі сияқты белгілер тән. Бұл жағдай көбіне ерте жүктілік кезеңінде байқалса, кей әйелдерде кеш токсикоз да кездеседі. Оның себептері мен алдын алу жолдарын білу жүкті әйелдің жағдайын жеңілдетуге көмектеседі.

 Токсикоздың нақты бір себебі болмаса да, ғалымдар оның бірнеше ықтимал себептерін келтіреді:
• Гормондық өзгерістер (әсіресе хориондық гонадотропиннің жоғарылауы)
• Жүйке жүйесінің сезімталдығы
• Асқазан-ішек жолының жұмысының бұзылуы
• Жүкті әйелдің бұрынғы созылмалы аурулары
• Психоэмоционалды күйзеліс
• Иммундық жүйенің реакциясы
   Жүкті кезде организм ана мен ұрықтың жаңа жағдайына бейімделеді. Бұл кезде токсикоз болуы – қалыпты жағдай, бірақ ауыр немесе ұзақ болғанда, ол қауіпті болуы мүмкін.

Ерте токсикоз әдетте жүктіліктің бірінші жартысында, яғни 6-12 апталарында пайда болады. Негізгі белгілері – жүрек айну, құсу, иістерге сезімталдық, шаршау. Жүкті әйелдің денаулығы күрт нашарлауы мүмкін. Бұл жағдайдың пайда болуына гормондық өзгерістер, асқазан-ішек жолдарының сезімталдығы және жүйке жүйесінің реакциясы әсер етеді. Кейбір жүкті әйелдерде тамаққа тәбеттің болмауы немесе ерекше тағамдарға құмарлық байқалады.
  
Егер жүрек айну өте жиі болып, құсу 5-6 реттен көп қайталанса, жүкті әйел шамадан тыс салмақ жоғалтса, ағзадағы су көлемі төмендейді, бұл қан құрамының өзгеруіне әкеледі. Мұндай жағдайда дәрігерге міндетті түрде қаралу керек.

  Кеш токсикоз (гестоз) жүктіліктің екінші жартысында пайда болуы мүмкін. Оның белгілеріне:
• Дене ісінуі
• Қан қысымының жоғарылауы
• Зәрдегі ақуыз
• Бас ауруы
• Көру нашарлауы

 Кеш токсикоз — жүкті әйелдің және баланың өміріне қауіп төндіретін жағдай. Бұл кезде дәрігердің емінсіз емделуге болмайды.
 

  Токсикоз кезінде жағдайды жеңілдету үшін мынадай кеңестер маңызды:

• Күніне жиі, аз-аздан тамақтану – асқазан бос қалмауы керек.
• Таңертең төсектен тұрмай тұрып, бір тілім нан немесе кептірілген жеміс жеу.
• .Ащы, тұзды, майлы тағамдарды шектеу.
• .Дене белсенділігін жеңіл түрде сақтау – таза ауада серуендеу.
• Судың жеткілікті мөлшерін ішу.
• Стрессті азайтып, тынығуға көп көңіл бөлу.
• Егер жағдай ауыр болса немесе жиі құсу байқалса, міндетті түрде дәрігерге жүгіну қажет.

 Токсикоздың алдын алу үшін:
• Жүктілікке дайындық кезінде денсаулықты тексеру
• Дұрыс және теңгерімді тамақтану
• Жүктіліктің алғашқы апталарында шамадан тыс жұмыс пен стресс жағдайларынан аулақ болу
• Витаминдер мен дәрігер тағайындаған препараттарды қабылдау
 Токсикоз ерте кезеңде де, кеш кезеңде де қауіпті болуы мүмкін. Сондықтан жүкті әйелдің өзің жақсы сезінуі үшін токсикоздың алдын алу және дұрыс емдеу маңызды рөл атқарады.