Жаңа туған нәрестелерде сарғаю жиі кездеседі. Бұл жағдай билирубин деп аталатын заттың қанда жиналуымен байланысты болады. Билирубиннің жоғары болуы бауыр қызметінің толық қалыптаспағанына немесе басқа да себептерге байланысты болуы мүмкін. Сарғаю – баланың терісі мен көз ақтарының сары түске енуі арқылы байқалады.
Сарғаюдың ең жиі таралған түрі – физиологиялық сарғаю. Ол жаңа туған нәрестелерде өмірінің алғашқы күндерінде пайда болады және қалыпты жағдай болып есептеледі. Бұл түрі әдетте 2-3 апта ішінде өздігінен кетеді. Себебі – нәрестенің бауыр жүйесі билирубинді өңдеуге толық бейімделмеген.
Ал патологиялық сарғаю – ауру белгісі болуы мүмкін. Ол қан тобының сәйкессіздігі, инфекциялар немесе бауыр аурулары кезінде пайда болады. Бұл жағдайда нәрестенің терісінің сарғаюы ұзаққа созылады және медициналық емделуді қажет етеді.
Билирубин – ағзада эритроциттер ыдыраған кезде түзілетін сары түсті пигмент. Ол бауыр арқылы өңделіп, өтпен бірге ағзадан шығарылады. Егер баладағы билирубин деңгейі өте жоғары болса, бұл оның жүйке жүйесіне әсер етуі мүмкін. Мұндай кезде міндетті түрде дәрігерге қаралу қажет. Қажет болса, қан талдауы жасалады. Егер билирубин деңгейі нормадан асып кетсе, емдеу басталады.
Фототерапия – ең тиімді әдістердің бірі. Баланы арнайы жарық астына жатқызып, тері арқылы билирубиннің ыдырауына жағдай жасалады.
Жаңа туған бала емшек сүтімен жиі қоректенуі керек. Бұл билирубиннің ішек арқылы шығуына көмектеседі.
Кейбір жағдайларда қосымша сұйықтық немесе қан ауыстыру қажет болуы мүмкін.
Күнге шығару да жеңіл түрлерінде көмектеседі, бірақ тек дәрігердің кеңесімен қолдану керек.
Нәрестелердің көпшілігінде өмірінің алғашқы күндерінде болатын сарғаю байқалады. Бұл – жаңа туған баланың бірінші кезіндегі физиологиялық сарғаю, және көп жағдайда ол қауіпсіз. Бірақ, кейде бұл жағдай патологиялық сарғаюдың белгісі болуы мүмкін. Нәрестедегі сарғаюдың негізгі белгілері:
Сору рефлексінің төмендеуі
Егер осы белгілер көп күн ішінде кетпесе, сарғаю бүкіл денеге тез таралса, бала емуі нашарласа, жалпы бұл ауыр патологияның белгісі болуы мүмкін. Мұндай жағдайда баланы ауруханаға жатқызып, тексеру қажет.
Физиологиялық сарғаюдың алдын алу мүмкін болмаса да, оның ауыр түрге айналуын болдырмау үшін алдын алу шараларын ұстану өте маңызды.
Ол үшін:
Жаңа туған нәрестелердегі сарғаю – көбінесе физиологиялық, яғни табиғи әрі уақытша жағдай болып табылады. Дегенмен, билирубин деңгейі өте жоғары болса немесе сарғаю ұзаққа созылса, бұл патологиялық жағдайдың белгісі болуы мүмкін. Мұндай кезде бала дәрігердің бақылауында болуы тиіс. Уақтылы ем-шаралар жүргізу арқылы сарғаюдың асқынуын болдырмауға болады. Ата-аналарға баланың терісіндегі және мінез-құлқындағы өзгерістерге мұқият болу, жиі емізу және дәрігердің нұсқауларын орындау қажет. Осылайша, баланың денсаулығын сақтап, қауіпті жағдайлардың алдын алуға болады.
